Bugün, yeni nesil insanlarının kurduğu, yeni kuşak insanlarının kurduğu sosyal ilişkilerle, bundan sadece 2-3 kuşak önceki insanların kurduğu sosyal ilişkilere baktığımız zaman, aradaki farkı net bir şekilde görmekteyiz. Hatta arada o kadar büyük farklar var ki, sanki siyahla beyaz arasındaki fark kadar büyük. Hatta işin daha da tuhafı, 2-3 kuşak önceki insanların kurduğu iletişimle, bundan belki de 10-15 kuşak önceki insanların kurduğu iletişim, hemen hemen birbiriyle aynıydı, sadece günümüzdeki kurulan iletişim bu kadar farklı hale geldi. Peki bu neden olmuş olabilir?

 

Burada yaşanan değişime bakmak için öncelikle iletişimin insanlar açısından ne ifade ettiğine bakmamız lazım. İletişim, insanlar açısından öncelikle toplumsallaşma, sosyalleşme güdüsünün tatmin edilmesi için kullanılan en büyük araçtır. Yani insanlar içgüdüsel olarak sosyalleşmek isterler, toplumsallaşmak isterler ve iletişim bunu giderir. Bunun haricinde iletişim bir haber alma aracıdır. İnsanlar ne olup bittiğini anlamak için iletişim kurmak isterler. Bunun haricinde iletişim ve iletişimle ulaşılan toplumsallaşma bir güvende olma aracıdır. Manevi açıdan bakıldığı zaman ise aidiyat hissini ortaya çıkarır. Yani iletişim hem manevi yönlerimize, hem içgüdülerimize, hem de belli başlı haber alma gibi rasyonel isteklerimize hitap eden son derece önemli bir kavramdır.

Sonuç olarak iletişim, insanların birbirine duyduğu ihtiyaçtan dolayı yapılan bir eylem. Yani insanlar kendi içgüdülerini, manevi ihtiyaçlarını ve bazı rasyonel ihtiyaçlarını karşılamak için birbirlerine ihtiyaç duyuyorlar ve iletişim kuruyorlar. Ancak bugün işler değişti. İletişimin güvenlik için gerekli olduğunu söylemiştik. Artık daha güvenli bir toplumdada yaşıyoruz. Yani kalabalıklar halinde dolaşarak güvende olmamıza gerek yok. Polis var, asker var, hukuk var. Bir telefonla, sadece bir telefon açarak hepsine ulaşabiliriz. Güvenliğimizi bu şekilde sağlayabiliriz. Toplumsallaşma ihtiyacı demiştik. Sosyal medya var. Bir tuşla bütün dünyadaki insanlara ulaşabiliyoruz. Mesajlaşabiliyoruz, arayıp konuşabiliyoruz. İletişim de tamam, güvenlik algısı da tamam. Ailyet için de katıldığımız, sanal de olsa içine katıldığımız gruplar sayesinde veya arada sırada kurulan yüzeysel iletişimler sayesinde o da tamam.

 

Haber alma ihtiyacı demiştik. Ve onu da yapabiliyoruz. Tek bir tuşla, ya tek bir parmak hareketiyle artık istediğimiz habere istediğimiz an ulaşabiliyoruz. Dünyanın neresinde ne olmuş, her şeyi görebiliyoruz. Yani geçmiş kuşaklar boyunca iletişimin bize sağladığı hemen hemen her şeye bugün teknoloji sayesinde ulaşabiliyoruz. Ve çok daha kolay oluyor. İşte iletişim kavramının geçmişe oranla bu kadar çok değişmesinin en temel sebeplerinden birisi bu yüzden teknolojik gelişmelerdir. Teknoloji geçmişte iletişimin bize sağlayabileceği pek çok şeyin yerini aldı. Tabi burada yerini alamadığı şeyler de var. Örneğin teknolojiyi kullanarak hiçbir şekilde yüz iletişimin yerini alamazsınız. Tamam belki görüntülü konuşma uygulamaları var ama siz ve karşınızda oturan bir insan veya insan grubunun sağladığı iletişimin sıcaklığı veya hissiyatına asla teknolojiyle ulaşamazsınız bu sıcaklığa. Yani teknoloji iletişimin bize sağladığı tüm ihtiyaçları kağıt üzerinde gerçekten de karşılayabiliyor. Ama maneviyata gelince orada tıkanmaya başlıyor. Hissiyat anlamında tıkanmaya başlıyor. Ama bu gidişatı çok da etkileyen bir şey değil. Sonuçta insanlar manevi değerlerinden ziyade içgüdü ve ihtiyaçlarına odaklı yaşarlar. Ve bunlar karşılandığı için gidişat bireyselleşme yönünde oluyor.

Bugün, eskisi gibi kurulamayan iletişimlerin ve teknoloji ile birlikte gelen bireyselleşmenin yarattığı sorunlar var mı? Tabii ki var. Bunların başında insanların daha da yalnızlaşması geliyor. Bunların başında yeni tür psikolojik sorunların ortaya çıkması geliyor. Aslında insanlar teknoloji ile birlikte gelen bireyselleşmenin bedelini ödüyorlar mı? Evet, ödüyorlar. Yeni tür psikolojik sorunlar ortaya çıktı ve bu psikolojik sorunlar önceki nesillerde neredeyse hiç yoktu ama günümüzde iyice arttı. Evet, yalnızlık, depresyon, onun haricinde belki teknoloji bağımlılığı, bunun gibi yeni yeni sorunlar. Eskiden de tabii depresyon ve yalnızlık vardı ama bugünkü kadar sık ve derin değildi. Bunlar da aslında çağımızın sorunları olarak karşımızda duruyor. Ancak yine de teknoloji geliştikçe bu bireyselleşme ve iletişimdeki değişim sürmeye devam edecek gibi duruyor. Çünkü ihtiyaçlar bir kere karşılandı ve insanlar bir kere kolaya alıştı. Artık bundan dönüş neredeyse imkansız.

 

Artık insanlar eskiden yapıldığı gibi büyük aileler içerisinde yaşamak istemiyorlar. Artık toplanıp büyük kitleler halinde başkalarını ziyarete gitmek istemiyorlar. Artık sürekli olarak birbirleriyle iç içe oturmak istemiyorlar. Artık insanlar daha çok yalnız kalmak istiyor. Çünkü dediğim gibi, artık iletişimin sağladığı temel ihtiyaçlarımıza iletişim kurmadan, teknolojiyle de ulaşabiliyoruz. Ve insanlar buna bireysel olarak kolay bir şekilde ulaşabildikleri için bir arada durup birbirlerine yeri geldiğinde tahammül ederek, iç içe yaşayarak bu ihtiyaçlarına ulaşmak istemiyorlar. Aslında olayın temelinde ihtiyaçlara bireysel şekilde ulaşmanın yolu bulunduğu için artık insanların birbirine tahammül etmek istememesi var. Günümüzdeki ahlaki çöküş, bireyselleşme akımı, iletişimin bu hale gelmesinde etkili mi oldu? Etkili oldu. Ama hiçbirisi teknoloji kadar işlerin bu hale gelmesinde etkili olamadı.