Farkındalık konusu aslında çok geniş tutulabilecek bir kavram ve çok dallara ayrılabilecek bir kavram. Hemen hemen her konuda farklı bir farkındalık düzeyine sahip olabilirsiniz. Otomobillerden anlıyorsanız, otomobiller konusunda farkındalık düzeyine sahipsinizdir. Bilgisayarlardan anlıyorsanız, bilgisayarlar hakkında farkındalık düzeyiniz yüksektir. Bir doktorsanız, tıp okumuşsanız, sağlık konusunda farkındalık düzeyiniz yüksektir. Hukukçuysanız, yasalar konusundaki farkındalık düzeyiniz yüksektir. Aşçıysanız, yemekler konusundaki farkındalık düzeyiniz yüksektir. Bu şekilde binlerce, hatta on binlerce farklı farkındalık düzeyi sayabiliriz. Peki, bu kötü bir şey olabilir mi? Veya insana bedel ödetebilecek bir şeye dönüşebilir mi? Aslında neyin farkındalığına sahip olduğunuza göre değişecektir.

 

Olaya bu açıdan baktığımız zaman, farkındalığın insan açısından olumsuz bir şey olduğunu pek söyleyemeyiz. Çünkü, farkındalığınız ne kadar artarsa çeşitli konularda, bu sizin hayatta daha iyi bir konumda olmanızı, daha başarılı olmanızı sağlayacaktır. Peki ya hayatın bizzat kendisi hakkında farkındalığınız artarsa, ya da insanlar hakkındaki farkındalığınız artarsa? Yaşadığınız toplumla ilgili farkındalığınız artarsa, o zaman bu iyi olabilir mi? Veya insan için olumlu olabilir mi? Olumlu olabilir, ancak olumsuz da olabilir. Çünkü, pek çok mesleki farkındalıktan farklı olarak, insanın diğer insanlar hakkında, insan doğası hakkında veya toplum hakkında edindiği farkındalık, onun ruhsal anlamda üzüntüye sürüklenmesine de sebep olabilir.

İşte burada, farkındalığın insana bedel ödetebileceği kısma geliyoruz. Yani kıyaslamayı şöyle yapalım. Sizin insan sağlığı veya tıp hakkında bir şeylerin farkında olmanız sizi üzmez. Sizin aşçılık hakkında, yemekler hakkında bir şeylerin farkında olmanız sizi üzmez. Sizin yasalar hakkında bir şeylerin farkında olmanız sizi üzmeyebilir. Ama insanın doğası hakkında, toplum hakkında farkındalık sahibi olmanız sizi pek çok olumsuz, pek çok içinden çıkılmaz, pek çok olmaması gereken düşüncenin içinde bırakabilir. Burada olmaması gereken düşünceden kastettiğim, olmaması gerektiğini düşündüğünüz olayların gerçekte yaşanıyor olduğunun farkına varmanızla ilgilidir. Ve bu sizin yaşadığınız toplumu, kendinizi ve insanlığı sorgulamanıza sebep olur. Bu sorgulamalar derinleştikçe de insanın nasıl bir canlı olduğunu daha iyi anlar, nasıl bir canlı olduğunu daha iyi anladıkça da tüm idealleriniz yıkılmaya başlar.

 

Çocukluğunuzdan beri izlediğiniz çizgi filmlerde, büyüdükçe de izlediğiniz filmlerde, inandığınız dini inanç sistemlerinde, hepsinde insanın iyi olduğu, yüce olduğu, muhteşem bir canlı olduğu, yaratılmış en iyi canlı olduğu anlatılmaya çalışılır. Ancak, insan doğası hakkındaki farkındalığınız arttıkça, bu düşünceniz ortadan kalkar. Aslında yaşanan şey şudur, size çocukluğunuzdan beri anlatılan ve inşa edilen idealler, siz insan doğasıyla ilgili farkındalığınız arttıkça çökmeye başlar. Ve sizi üzen şey budur. Yıllarca size söylenen yalanları farkedersiniz. Size söylenen ideallerin doğru olmadığını anlarsınız. Aslında kalıplarınızın yıkılmasıdır size orada mahveden şey. Yani kimse size doğduğunuzdan beri insanın iyi veya muhteşem bir canlı olduğunu söylemeseydi veya bu mesajı vermeseydi, bununla yüzleşmek o kadar da can sıkıcı olmayabilirdi. Ama işin doğrusu, size doğduğunuzdan beri söylenen her şeyin yalan olduğunu fark etmek, işte bu can sıkıcı. İşte farkındalığın bedeli tam olarak böyle bir şey. İdeallerinizin, size söylenen yalanların ortadan kalkması.

Peki, onca şeyi fark ettikten sonra bunları kabullenebilecek misiniz? Doğduğunuzdan beri, aklınızda kurduğunuz, yıllarca büyüyüp beslettiğiniz, bütün o düşünceler, o ideallerin ortadan kalkmasından sonra, realitede ne olduğunu kabullenebilecek misiniz? İşte bu da farkındalığın ayrı bir bedeli. Aslında çok zahmetli bir şey, kabullenme kısmı. Çünkü farkına vardığınız gerçekleri kabullenemeyebilirsiniz. Çok zorlanabilirsiniz. Bu sizi çok yorabilir. İşte burada da görüyoruz ki, farkındalığın bedeli, eğer yüzleştiğiniz şey bir yalansa, yani bir yalanın farkına varıyorsanız, acı ve yorgunluk olarak size geri dönecektir.

 

Hadi diyelim kabullendiniz, peki ya sonra ne olacak? Aslında daha bunlarla yüzleşememiş bir sürü insan var, onu göreceksiniz. Aslında bunca uğraşınızın size ne yarar getirdiğini anlayamayacaksınız. Sadece gerçeği görmek için yapılan tüm yüzleşmeler ve farkındalık arayışı sizi kendinizle baş başa bırakmaktan başka bir yere götüremeyecektir. Bir düşünsenize, gerçekten sizi elle tutulur bir faydası yoksa, bunca gerçekle yüzleşmenin ne anlamı olabilir? Bu bedeller niye ödenir? Aslında bunun da cevabı yine elle tutulamayan bir ödüldür. O da yalanlarla değil de gerçeklerle yaşayabilme lüksü. Kimsenin sizi kandıramayacak oluşu. Aslında güce ve yenilmezliğe yaklaşmak. İşte farkındalığın ödülü de budur. Bedeli ağırdır ama ödülü de onun kadar iyidir aslında.

 

Aslında insan farkındalığını artırırken ya da gittiği yolda, yolun sonunda kendisine neyin beklediğini bilmeden gider. Aslında bir merak ve o merakın getirdiği motivasyonla, insan kendisini acı dolu bir yola da sokabilir, iyi bir yola da sokabilir, tatlı bir yola da sokabilir. Ve yolun sonunda ne olacağını bilmez. Ama insanın vicdanı onunla konuştuğunda, ona yalanların değil de gerçeklerin daha doğru olduğunu söyleyecektir. Tabi bu vicdanın bize söylediğidir. Vicdanının peşinden gidenler, sonunda gerçeğe, farkındalığa ulaşırlar. Vicdan bizi acı dolu bir yola sokar. Ama sonunda bizi asla kötü bir duruma düşürmez. Yalanlardan kurtarır bizi. Farkındalığın bedeli acı ve ıstırap olabilir. Ama ödülü de en azından yalanlardan kurtulmak olabilir, gerçeğe ulaşmak olabilir, güce ulaşmak olabilir.