Eylül 09, 2025

KİMYANIN RENGARENK DÜNYASI: BOYALAR – Friendz10

Plastikten kumaşa... Hepsi rengini milyonlarca ton pigmentten alıyor... Modern kimya, sürekli yeni pigmentler geliştirerek günlük yaşamın çehresini değiştiriyor. Çevremizdeki renk renk eş­yadan ancak bir kısmı do­ğal görünümünü koruyor. Geri kalanı ise, insan eliyle renklendirilmiş durum­da... Sözgelimi, bembeyaz bir kağıt elde etmek için renk açma işlemi yet­miyor; hamura beyaz bir pigment, "titan oksit" katmak gerekiyor. Aynı şekilde, kent kaldırımlarını döşeyen tuğlalardaki kırmızı renk için "bitüm­lü demir oksit"ten yararlanılıyor.

KİMYANIN RENGARENK DÜNYASI: BOYALAR – Friendz10

Binlerce yıldan beri bilinen boya­lar ve pigmentler, kökenlerine göre mineral ve organik olmak üzere iki grupta toplanıyor. Titan ya da demir oksit gibi ilk gruba girenler kayalar­dan çıkartılıyor. Ötekiler ise, 19. yüz­yılın sonuna kadar bitkilerden ya da hayvanlardan elde ediliyordu. Petro-kimya sanayiinin doğuşuyla, bunların yerini petrol türevlerinden karmaşık kimyasal tepkimelerle üretilen "orga­nik pigment"ler almış bulunuyor. Böylece, erguvan kırmızısı, artık Ak­deniz'de yaşayan venüstarağından (Murex pecten) değil, benzen moleküllerinden hazırlanıyor. Bu sentez renkleri, genellikle mineral kökenli olanlardan daha canlı, ama daha pahalıya mal oluyor ve kolayca solabili­yor.

KİMYANIN RENGARENK DÜNYASI: BOYALAR – Friendz10

Trilyonlarca liralık dünya boya pa­zarını birkaç büyük sanayi grubu paylaşıyor. En önemlileri ise Alman Bayer, Hoechst, BASF ile İsviçreli Ciba-Geigy ve Sandoz... Ama, bun­lardan hiçbiri boya malzemesinin tü­münü kendisi üretmiyor. İngiltere'de­ki Tioxyde gibi bazı fabrikaların üre­timi, dünya piyasasının talebini en az yüzde 80 oranında karşılayacak dü­zeyde, yalnızca titan oksit temelli pigmentlere dayanıyor. Gerçekte be­yazın kullanımı kağıt, yağlı boya ve plastikle sınırlı kalmıyor. Titan oksit, aynı zamanda tüm plastiklerin, yağlı boyaların pastel tonlarında mükemmel bir matlaştırma malzeme­si olarak da kullanılıyor. Bu özel du­rum bir yana bırakılırsa, uzmanlaşma renge değil, kullanım alanlarına göre belirleniyor.

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

Osmanlı'da Terazi Burcu

Osmanlı'da Terazi Burcu

Orhan Bey'in Divan-ı

Orhan Bey'in Divan-ı

Kubbe-i Dİvan-ı

Kubbe-i Dİvan-ı

Divan'daki Kubbe

Divan'daki Kubbe

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

Küresel Emeklilik Sisteminin Çöküşü

probiyotik

Osmanlı'da Terazi Burcu

bubble30
Nielawore

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun