Yaz ayları iyi güzel ama sivrisinekler başa bela. Geceleri kulağımızın dibinde bizi vızır vızır uyutmayan, uyandığımızda vücudumuzda seri halde ısırık izleriyle göz göze geliyoruz. Bizi bu kadar ısırmamışken evdeki, odadaki diğerlerini çok fazla ısırmamış olabiliyor. Peki ama sivrisinekler neden insan seçiyor? Gelin bu soruyu bilimsel sebeplerle açıklayalım.

Sadece dişi sivrisinekler ısırıyor bunu biliyorsunuzdur. Bir insanı ısırmaları için aradıkları koşullar var. Bu koşulları sağlayan kişileri bulunca da affetmiyorlar. Açık büfe olarak gördükleri biz insanları ısırırken aradıkları koşulları öğrenelim. Kimi neden daha fazla ısırıyor artık biz de bilelim.

Nefes verirken dışarı verdiğimiz karbondioksiti, sivrisinekler sezebiliyorlar. Ortamdaki karbondioksit miktarı, sivrisineklere yakınlarında potansiyel bir yemek yeme alanı olduğunu gösteriyor. Bunu fark eden sivrisinekler ise rotasını karbondioksitin olduğu bölgeye doğru çeviriyor.

Biz uyurken sivrisineklerin sürekli kafamızın etrafında dolaşmasının ana sebebi de bu karbondioksit miktarıdır. Çünkü insan vücudu karbondioksiti ağız veya burun yoluyla dışarıya bırakır. Aslında yaşamak için aldığımız nefes sivrisinekler için GPS görevi görüyor.

Dişi sivrisinekler yumurta üretebilmek için insanın kanındaki proteine ihtiyaç duyarlar. Yapılan araştırmalara göre sivrisineklerin farklı kan gruplarını tercih ettiği görülmüştür. Örneği "Aedes albopictus" sivrisinek 0 kan grubunu tercih ederken "Anopheles gambiae"nin tercihi AB kan grubudur.

Araştırmalar, sivrisineklerin siyah başta olmak üzere koyu renklere doğru çekildiğini gösteriyor. Bunun tam nedeni bilinmiyor, ancak siyah veya daha koyu kıyafetler giydiğinizde sivrisinekler açısından daha iyi bir besin kaynağı olarak görünüyorsunuz.

Sivrisinekler, insan derisi ve terde yer alan bileşiklere çekilme eğilimi gösterir. Bu bileşikler nedeniyle oluşan kokular, sivrisinekler tarafından fark edilir. Sivrisineklerin özellikle ilgisini çeken bazı maddeler de bulunuyor elbette. Eğer oluşan koku laktik asit ve amonyak kaynaklıysa sivrisineklerin bu kokuya daha fazla ilgi gösterdiği gözlemlendi.

Sivrisineklerin hangi kokulara tepki verdiği hala araştırılan bir durum. Sebepler arasında ciltteki bakteriler veya genetik kokular da yer alıyor. Vücut kokusu genel olarak genetik tarafından belirlenir. Bu da ailenizde sivrisinekler tarafından çokça ısırılan biri varsa sizin de ısırılabileceğiniz anlamına geliyor. 2015 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre sivrisineklerin özellikle tek yumurta ikizlerinin ellerinden gelen kokulara ilgi duydukları keşfedildi.

Genetik dışında deride bulunan bakteriler de vücut kokusunda önemli bir role sahip. 2011 yılında yapılan bir başka araştırma sonucuna göre derilerinde yüksek çeşitlilikte mikrop bulunan insanların sivrisinekler için daha az çekici olduğu görüldü.

Sivrisinekler, tıpkı karbondioksit salınımı ve koku gibi ısınızı da hissedebiliyor. Vücudumuz, tıpkı bir nükleer reaktör gibi ısı üretir. Bu ısı sayesinde vücudumuzdan dışarıya doğru su buharı da çıkar. Sivrisinekler ise bu ısıyı ve su buharını hissedebilir. Özellikle vücut ısısı yüksek olan insanlar, sivrisinekler için potansiyel besin kaynağı oluyorlar.

2002 tarihli bir araştırmaya göre alkol tüketiminin sivrisinekler üzerinde bir etkisi olduğu keşfedildi. Özellikle bira içen insanlar, içmeyenlere göre daha fazla sivrisinek saldırısına maruz kalıyor.

İnsanlığın belki de en sevmediği canlı olan sivrisinekler, hamilelik aşamasında da bu canlıların saldırısına uğruyor. Hamile insanların vücut ısılarının daha yüksek olması ve özellikle son aylarda daha hızlı nefes alıp daha fazla karbondioksit solumaları, sivrisineklerin fazlasıyla dikkatini çekiyor.

 

Kaynak: 1, 2, 3, 4, 5