Mayıs 03, 2024

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

Kula Divlit Volkanik Park, Kula-Salihli Jeoparkı’nın doğu kesiminde, Kula ilçe merkezinin kuzeydoğusunda yer alır.  Kula divlit volkanik park, Kula volkanizmasının 3. evresinde gelişmiş volkanik etkinliklere bağlı oluşmuş bütün karakteristik yer şekillerini bünyesinde barındırır.  Park alanı içerisinde Kula divlit cüruf konisi ve Aa tipi lav akıntısı, parazit koniler, sıçrama (spatter) konileri, lav tünelleri ve hendekleri, gözlemlemek mümkündür.   Park alanı içerisinde, jeositlerin ziyaret edilmesine olanak sağlayan 1 adet yürüyüş yolu ve ahşap köprüler ile 1 adet bisiklet parkuru bulunmaktadır.

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK
  1. Evre (Burgaz Volkanitleri); Volkanizmanın yaşı 1,7 milyon yıl olarak belirlenmiştir. Bu evreye ait lav akıntıları, oldukça kalın bazalt örtülerinden oluşur ve günümüz topografyasının yüksek kesimlerini oluşturur. Kula çevresindeki yüksek platoluk alanlarda görülür. Bu bazalt akıntıları üzerinde çok iyi gelişmiş sütun yapıları görmek mümkündür.
  2. Evre (Elekçitepe Volkanitleri); Kula volkanizmasının ikinci evresini oluşturur. Günümüzden yaklaşık 200bin yıl ila 130 bin yıl öncesinde gerçekleşen volkanizmal faaliyete bağlı oluşmuş bazalt akıntılarıdır. Bu evre volkanizması ile yöre de bazı kaynaklara göre 45 bazı kaynaklara göre 49 volkan konisi oluşmuştur.
  3. Evre (Divlit Tepe Volkanitleri): Kula volkanizmasının üçüncü ve son evresini oluşturur. Günümüzden 30bin ila 2600 yıl arasında oluşan bu evre çeşitli cüruf konileri ve lav akıntılarından oluşmaktadır. Kula yöresinde 3. evrede oluşan genç yolkan konilerine “Divlit” adı verilir. Bu nedenle 3. evre volkanitlerine “Divlit Tepe” volkanitleri adı verilmiştir.  Oldukça taze görünüme sahip olan bu evre volkanitleri, insana volkanizmanın adeta dün gerçekleştiği hissini vermektedir. Lavlar koyu siyah renkleri ile diğer evrelerden kolaylıkla ayırt edilirler. Çok genç oldukları ve iyi korundukları için, bazaltik bir akıntının gösterdiği akma yapılarını net bir şekilde gözlemek mümkündür.
YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

KULA DİVLİT VOLKAN KONİSİ

Kula volkanizmasının 3. evresinde (Divlit Tepe Volkanitleri) oluşmuş en önemli volkanik şekillerden biridir. Oluşumu ve şekil özellikleri açısından sinder koni veya skorya konisi tipindedir. Sinder koniler, volkan bacasından püsküren çeşitli boyuttaki materyallerin (piroklastik maddeler) havada katılaşıp baca etrafında birikmesi ile oluşmuş dik yamaçlı volkan konileridir. Koniyi oluşturan parçalar çok ince taneli kül boyutunda malzemeden çapı 1metreyi geçebilen boyutta volkan bombalarına kadar çok farklı farklı boyutlarda olabilir.

Kula divlit konisi genellikle siyah koyu kahve rengi genellikle fındık-mercimek boyutunda, çok boşluklu, gevşek unsurlardan (skorya) meydana gelmiştir.  Koninin denizden yüksekliği 860m çevresine göre nisbi yükseltisi 170 metredir.  Kula volkanizmasına bağlı oluşmuş anıtsal yapılardan biri durumundaki Kula Divlit konisi, Türkiye’nin en genç volkan konilerinden biri durumundadır.

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

KULA DİVLİT LAV AKINTISI

Yüksek sıcaklığa sahip bazaltik lavların yeryüzeyine ulaşması ve yüzeyde akışa geçmesi sonucunda oluşan örtüdür.  Yeryüzeyine ulaşan lav çıkış merkezi veya merkezlerinden çevredeki nispeten alçak alanlara doğru akar. Bu hareket lav soğuyana kadar devam eder.  Bir süre sonra katılaşıp kalan bu lav üzerinde akmakta olduğu arazinin üzerini örter. Lav akıntısının yaklaşık alanı 20,73 km2’dir.

Kula divlit volkanik parkı, kula divlit konisi ve çevredeki fay zonları boyunca çıkıp yayılan lav akıntısı üzerindedir.  Burada kula divlit konisi ve çevredeki çıkış merkezlerinden yer yüzeyine ulaşan yüksek sıcaklıktaki lavlar, gediz vadisine doğru akışa geçmiştir. Akışa geçen bu lavlar zaman içerisinde soğuyup katılaşmış, lav yüzeyinde boyutları bikaç cm ile 1 metre çapında çukurlar yer yer çıkıntılar oluşmuştur (Bu tip lavlara Hawaii dilinde “Aa lavı” denir. Bilimsel literature de buradan geçmiştir.) Oldukça genç olan lav akıntıları üzerinde toprak örtüsü henüz gelişmemiştir. Bu nedenle sözkonusu akıntılar üzerinde sınırlı miktarda bitki yetişmektedir.

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

PARAZİT KONULAR

Volkanik aktivite esnasında lavlar ana abaca dışında volkan konisi üzerinde veya çevredeki fay ve çatlaklar üzerindeki tali bacalardan da çıkabilir. Bu durumda söz konusu tali bacalardan çıkan lavların oluşturduğu, ana koniye göre nispeten küçük boyutlu konilere parazit koni adı verilir.  Kula divlit çevresinde çok sayıda parazit konisi mevcuttur.

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

SIÇRAMA KONİLERİ

Volkanik etkinlik esnasında oluşan küçük lav bacaları veya lav fıskiyesi/çeşmelerinden yukarıya doğru hafif sıçrayan ancak tam soğuma (katılaşma) gerçekleşmeden yeryüzüne düşen lav parçacıklarının üst üste yığılması sonucu oluşan konilerdir. Sıçrama konileri genellikle dik kenarlı olup çevrelerine göre yükseklikleri 3-5 metre civarındadır. Sıçrama konilerinde yukarıya doğru sıçrayan lav parçacıkları yeteri kadar soğumadan yere düştükleri için birbirleriyle kaynaşabilir. Ya da parçacıklar bacadan sızan lavlar tarafından birleştirilebilir.  Bu nedenle sıçrama konileri, skorya konilerine göre daha pekişmiş materyalden oluşur. Akışkan lavların olduğu alanlarda görülürler.

Kula divlit volkanik pakında, kula divlit lav akıntısı üzerinde sıçrama konilerini yer yer görmek mümkündür.

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

LAV TÜNELİ/ LAV TÜPÜ LAV MAĞARASI

Yerkabuğunun zayıf zonları boyunca yer yüzeyine ulaşan sıcaklığı yüksek bazik lavlar, eğim doğrultusunda akışa geçerler. Söz konusu lav akıntılarının atmosfere temas eden dış kısımları hızla soğumaya başlarken lav akıntılarının iç kısımları ise sıcaklıklarını ve dolayısıyla akışkanlıklarını uzun bir sure koruyabilirler.  Lav akıntılarının dış kısmı soğuyup katılaşırken akışkanlığını koruyan iç kısım akmaya devam eder. Bu durum kalınlığı yüksek lav akıntılarının içerisinde tünel benzeri boşlukların oluşmasına neden olur.  Söz konusu boşlukların tavaları kalın ise uzun sure varlıklarını sürdüren lav tünelleri veya lav mağaraları olarak varlıklarını sürdürürler.  Oluşan tünellerin tavan kısımları ince ise bu durumda tavanlar kısa sure içerisinde çökmekte ve lav akıntıları içerisinde hendekler ortaya çıkmaktadır.

Kula divlit volkanik park alanı içerisinde lav tünelleri / lav mağaraları ve özellikle hendeklere sıklıkla rastlanmaktadır.

YANIK ÜLKE: KULA DİVLİT VOLKANİK PARK

Burada 360 derece sanal turlara katılmak için linki ziyaret edebilirsiniz.

Yorumlar

  • Manzaralar çok etkileyici

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

TÜM GALAKSİLER SARMAL DEĞİLDİR!: I ZWICKY 18
ÜRKÜTÜCÜ GÖRÜNTÜSÜYLE YILDIZ OLUŞUM TOZU
MISIR MİTOLOJİSİNDE HANGİ BURÇSUNUZ?

MISIR MİTOLOJİSİNDE HANGİ BURÇSUNUZ?

MİTOLOJİDEN GELEN PSİKOLOJİ: OIDIPUS KARMAŞASI

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

Yasak Bağ

probiyotik

Yazı Yolculuğu

bubble30
Nielawore

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun