Sıra dışı kavramı insanın zihninde genellikle üst düzey, muhteşem, süper güçlere sahip gibi kavramların akla gelmesine sebep olabilir. Bunun sebebi ise günümüzdeki dizi ve film faktörüdür. Süper kahramanlar hep sıra dışı bireyler olarak tanıtıldı. Oysaki sıra dışı kavramı sadece toplumun genelinden üstün olanı veya daha iyi olanı ele almaz. Sıra dışı kavramı aslında toplumun genelinden farklı olan her türlü şeyi ele alır. Örneğin toplumun geneli zeka seviyesi olarak 100 IQ ise, 140 IQ'ya sahip birisi de sıra dışıdır, 80 IQ'ya sahip birisi de sıra dışıdır. Sıra dışı kavramı sıradan olmayan her şeyi içinde barındıran bir kümedir.

 

İşte sıra dışı kavramı aslında bu şekilde ele alınabilecek bir kavramdır. Aslında sadece muhteşem olan değil, zavallı, berbat ya da kötü görünen bir şey de sıra dışıdır. Bununla birlikte sıra dışı olanın nasıl göründüğü veya ne olduğu toplumun bakış açısına göre değişir. Çünkü toplum genellikle ilk olarak görüntüye baktığı için sıra dışı olan bir şey gizemli, etkileyici ve üstün görünüyorsa toplum ona büyük anlamlar yükler. Ama sıra dışı olan bir şey çirkin, zavallı ve kötü görünüyorsa toplum ona olumsuz anlamlar yükler. Oysa ki bir şeyin nasıl gözüktüğü onun ne olduğunu bize tam olarak açıklamaz.

Bir şeyin sıra dışılığına baktığımızda onun tam olarak daha mı iyi yoksa daha mı kötü olduğunu anlamak ilk bakışta kolay olmaz. Çünkü hiçbir insan kendisinden farklı olanı kolay kolay anlayamaz. İnsanlar kendisinden farklı olanı kendi bakış açıları ile yorumladıkları için onun ne anlama geldiğini tam olarak anlayamayabilirler. Örneğin, normal bir düşünce yapısına göre ya da günümüzdeki pek çok insanın düşünce yapısına göre hızlı giden spor bir araba, son derece iyi bir statüyü yansıtırken üst düzey bir yarışçı için hızlı giden spor bir araba belki de sadece pistlerde kullanılabilecek riskli bir aracı temsil ediyor olabilir. Bunun gibi düşünün. İşte sıra dışı bir insanın topluma kötü gözükmesi de aslında onun tamamen vasıfsız olduğu anlamına gelmeyebilir.

 

Bugün, sıra dışı diyebileceğimiz pek çok insan aslında toplum tarafından yadırganabilecek düzeyde olan insanlardır. Hele ki bu sıra dışı insanların zeka seviyeleri, konuşma biçimlerinden, olaylara olan bakış açılarından, bu sıra dışı insanların sıra dışı zekaları hakkında olumsuz pek çok yorum yapılabilir. Ancak işin enteresan yanı şudur ki, örneğin otizm sıra dışı bir zeka örneğidir ve otizm dendiği zaman pek çok insan tarafından olumsuz bir yargı ortaya çıkabilir. Ancak bir otistiğin inanılmaz bir ezber kabiliyeti olabilir ve bu ezber kabiliyeti toplumun genelinden çok çok yukarıdadır. Bu sebepten dolayı otistik birisi için aslında o kadar da olumsuz bir yargı söyleyemeyiz. Burada söyleyebileceğimiz şey otizmli birisinin muhteşem bir ezber yeteneğinin olabileceği anlamına gelir. Tabi her otizmli insanın ezber yeteneği muhteşem olmayabilir ama muhteşem olanları da vardır.

Ya da otistik olmasın, sadece görüntü olarak, konuşma şekli olarak biraz daha farklı gözüken birisinin, belki de zekasında başka bir yetenek vardır. Aslında bazı sıra dışı zekaların içinde, toplumun geneline göre, aşağıda görünen veya zayıf yanlar olduğu gibi, toplumun genelinden çok daha güçlü yanları da olabilir. Bunu test etmeden bilemeyiz. Yani ön yargılı yaklaşıp bir şeyleri kenara atmaktansa, test ederek neyin ne olduğunu anlamak çok daha anlamlı olacaktır. Sıra dışı zekalar ancak test edilerek, üzerinde çalışılarak ne olduğu anlaşılabilecek zekalardır. Burada önemli olan şey, ön yargıyla yaklaşıp çöpe atmamakla ilgilidir. Bir kenara atmamakla, dışlamamakla ilgilidir. Sıra dışı bir zekadan da, insanlığın belki de kaderini etkileyecek sıra dışı düşünceler, fikirler ya da buluşlar çıkabilir. Ama çıkmayabilir de, neden olmasın yani?

 

Sonuç olarak, sıradışı zekalar veya sıradışı insanlar ne toplumun basit önyargılarıyla yaklaşabilecek kadar basittir, ne de bir kenara atılıp dışlanabilecek kadar sıradandır. Sıradışı zekalar sadece önyargıdan ve kibirden arınmış bir bakış açısıyla sınanarak, test edilerek anlaşılabilecek ve varsa içindeki bir cevher ortaya çıkarılabilecek zekalardır. Ki muhtemelen de içlerinde bir cevher barındırırlar. Çünkü insan zekasında veya insan doğasında bir yerin daha az çalışıyor olması, başka bir yerin daha çok çalışacağı anlamına gelebilir. Örneğin, görme duyusu olmayan, kör olmuş bir insanın işitme duyusunun diğer insanlara göre daha iyi olduğu söylenebilir. Çünkü beyin işitmeye odaklanmıştır, görmeye değil. Bunun gibi düşünebiliriz. Sıra dışı zekaları da bunun gibi düşünebiliriz.