Bir mesleğin ne kadar değerli olduğu veya gelecekte hangi mesleği seçmemiz gerektiği konusu aslında önemli konulardır. Bir mesleğin değeri, gelecekte seçeceğimiz mesleği belirleme konusunda çok önemli olacağı için aslında bir mesleğin, bir işin kıymetinin ne olduğunu anlamak son derece önemli bir mevzudur. Bir insanın geleceğini etkiler. Ezberi olan bazı bilgilere bakarsak, doktorluk, avukatlık gibi meslekler, askerlik gibi meslekler her zaman için önemli olarak öne çıkacaktır. Bu bir gerçektir. Bunlar standart, klasiktir, değişmez. Ancak hepimizin doktor, avukat ya da asker olacak hevesi, potansiyeli olmayabilir veya yeteneği olmayabilir. Peki böyle durumlarda ne yapmalıyız? İşte burada bir mesleğin değerini anlamak çok önemli.

 

Demin saydığım 3 mesleği liste dışında bırakırsak, bir mesleğin değerini bize anlatan en önemli şeylerden birisi, ona duyulan mevcut ihtiyaçla ilgilidir. Bir mesleğin yapılması gerekiyorsa ve onu yapan kişi sayısı azalmışsa veya azalıyorsa, gelecekte o meslek değerlenecek demektir. Bu, tıpkı arz talep dengesi gibidir. Son derece basittir. Bugün baktığımız zaman mesela, el işleri veya altyapı sistemlerinde çalışan insan sayısının azaldığını görmekteyiz. Bu da ileride muhtemelen altyapı sistemlerinde çalışan veya el işçiliğiyle uğraşan mesleklerin gelecekte daha önemli olacağını bizlere göstermektedir.

Diğer bir kriteri ise, bir mesleğin o toplum için ne kadar önemli veya insanlık için ne kadar önemli olduğudur. Şöyle düşünün, aslında her meslek önemlidir ama bazı meslekler bazı toplumlarda çok daha kıymetli olacaktır. Belki ekonomisi bu mesleğe bağlıdır. Belki insanların o mesleği yapması gerekiyordur. Örneğin, ekonomik gelirini tarımla sağlayan bir ülke düşünün. Böyle bir ülke için çiftçilik son derece önemli bir meslek olacaktır. Veya ekonomik gelirini madencilikle sağlayan bir ülke düşünün. Böyle bir ülke için maden işçileri çok önemli olacaktır. Aynı şekilde, bu iki ülkeye baktığımız zaman, gıra ürünlerini işleyen meslekler veya maden ürünlerini işleyen meslekler çok daha önemli olacaktır diğer mesleklere kıyasla.

 

Bazı meslekler ise vardır ki, bölgesel olarak çok daha kıymetli veya değildir. Bunu şöyle düşünün, diyelim ki bir ülkede A ülkesinde çok fazla doktor var. Yazının başında doktorluğun önemli bir meslek olduğunu konuşmuştuk. Ama A ülkesinde çok fazla doktor varsa bu durumda A ülkesinde doktorluğun önemi azalabilir. Ancak B ülkesinde hiç doktor yoksa veya doktor açığı varsa doktorluk B ülkesinde çok daha önemli bir meslek haline gelecektir. Ülkeden ülkeye aslında mesleklerin de önemi değişebilmektedir. Bu da aslında elimizdeki mesleği nasıl kullanabileceğimiz konusunda bize iyi bir fikir verebilir.

Sonuca baktığımız zaman ise şunu anlıyoruz ki bir mesleği önemli yapan şeylerden birisi onun klasikleşmiş olması. Yani doktorluk, askerlik gibi meslekler asla önemini kaybetmeyecektir. Çünkü ikisi de insanın hayatta kalma içgüdüsüne hitap eden ve bunları sağlayan mesleklerdir. Birisi insanların canını korur, diğeri ise insanların hayatını kurtarır. İkisi de hayatta kalmakla ilgilidir. Bu meslekleri göz ardı ettiğimiz zaman bir mesleğin değerini bize anlatan iki şey karşımıza çıkıyor. Birincisi bir mesleğe ne kadar ihtiyaç duyulduğu. Bu aslında dönemden döneme de değişebilecek bir durumdur. Mesela bundan birkaç on yıl önce bilgisayar mühendisliği diye bir meslek yoktu. Bu yeni yeni ortaya çıktı. 

 

Bilgisayarların gelişmesiyle ortaya çıktı ve önemli bir hale geldi. Dönemsel gelişmeler de bir mesleği kıymetli hale getirebilir ve bir talep oluşturabilir. Oluşan arz taleple bir mesleği değerli hale getirebilir veya bölgeden bölgeye değişebilen bir değer kriteri vardır. Ülkeler arası verdiğimiz örnekte de bunu görebilmekteyiz. Bir mesleği değerli yapan şeyler aslında kabaca bunlardır ve bunları anlayabilmekte gelecekteki gelişmeleri biraz olsun okuyabilmekle ilgilidir.