İnsanlar açıklayamadıkları veya olmasını istedikleri şeyler, her neyse, onları izah edebilmek veya var olduklarını düşünebilmek için kendi gerçekliklerini oluştururlar. Bu gerçeklik aslında bir inançtır. Ve inanç dediğimiz şey de zaman içinde bireylerin hakikatine dönüşür, onların gerçekliği olduğunu verir. Bu hakikati kanıtlamak için herhangi bir bilimsel çalışma yapmamışlardır veya bu hakikatlerini elleriyle tutup gözleriyle görmemişlerdir ki zaten bu inançlar da kanıtlanabilecek şeyler değildir. Ama bu kanıtlanamayacak olan şeyler, bu inançlar, sanki tek doğruymuş gibi hakikate dönüşebilirler. Tarih boyunca bunun pek çok önleğini görebiliriz, hem bireysel anlamda hem de toplumsal anlamda. İnanç dediğimiz kavramın toplumsal anlamdaki en büyük yansıması inanç sistemleri ve dinlerdir. Bu inanç sistemleri ve dinler, insanların doğaya dair izah edemedikleri her ne varsa onları izah edebilmek için kullandıkları bir sistemdir.

Bir tanrı veya tanrılar topluluğu tarafından yaratılmış insanlık ve evren tasvir edilir. Bu tanrı veya tanrılara da çeşitli isimler ve özellikler verilir. Seçilmiş bir insan vardır ve gözde görülemeyen, kulakta duyulamayan, hissedilemeyen pek çok varlık bu inanç sistemlerinin içerisinde kendine yer bulur. Bu insanların kendi inançlarını oluşturmasının toplumsal bir versiyonudur. Bir de bunun bireysel versiyonu vardır. Bireysel versiyonu ise en bariz şekilde duyguların ortaya çıkmasıdır. Duygu dediğimiz şey aslında bizim içimizde belli başlı hormonal olayların gerçekleşmesiyle ilgili kaotik bir süreçtir. Ancak bu hissiyatlarımızı tam olarak izah edemediğimiz için onlara isimler vermeye başladık. Aşk, sevgi, nefret, öfke ve bunun gibi daha pek çok duygu. Sonrasında bir bakıyoruz ki insanlar bu duygularını kendileri açısından bir hakikat olarak algılayıp ona göre hareket edebiliyorlar.

İnsanlar gerek toplumsal olarak, gerekse bireysel olarak herhangi bir şeye ne kadar inanırlarsa inansınlar veya nasıl oluştururlarsa oluştursunlar kendi inanç sistemlerini, kendi gerçekliklerini, bütün bu inanç sistemlerinin ve gerçekliklerin test edileceği bir an gelecektir. Hiçbir inanç sistemi sonsuza kadar sürmeyecektir. İnançların test edildiği yegane şeyler ise savaşlar ve felaketlerdir. Savaşlar ve felaketlerin ardından inançların test edildiği en büyük olaylar yüzleşmelerdir. Yani araştırılmış ve bu araştırma sonucunda bir bulgu veya bulgular bütününe varılmasıyla bireyin gerçekten hakikat diyebileceğimiz bulgularla yüzleşmesidir. Örneğin dünyanın düz olduğu veya tüm evrenin dünyanın etrafında döndüğü ortaçağda Avrupa'da öngörülen, düşünülen bir şeydi. Ancak zamanla gelişen bilimsel araştırmalar bunun böyle olmadığını, tam tersi olduğunu bizim görebileceğimiz ve görebileceğimiz şekilde bizlere kanıtladı ve bir inanç çökmüş oldu böylece. Veya savaşlardan örnek verecek olursak, geçmişte ortaya çıkmış pek çok ideoloji, özellikle Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkmış, pek çok ideolojinin yıkımı, pek çok gerçekliğin yıkımı İkinci Dünya Savaşı ile oldu. İnsanlar din savaşları verdiler. Din savaşları verdikçe aslında kendi inançlarını tükettiler. Savaşlar insanları gerçeklerle bir araya getirdi. Bireysel anlamda da insanlar büyük savaşlar vermese de kendi hayatlarında verdikleri mücadeleler veya yaşadıkları yüzleşmelerle kendi inançlarının yıkımını görebilirler aslında. İnançların test edilmesi çok acı olaylar sonucu yaşanabilir ama bir gün gelir mutlaka yaşanmalıdır ve yaşanacaktır da bundan kaçış yoktur. Ya savaşla ya da yüzleşmeyle, bilimle bu mümkün olacaktır.