İnsan hayatı dalgalı bir deniz gibidir aslında. Bu dalgalar bazen size iyi süreçler getirir, bazense kötü süreçler getirir. Bir aşağı bir yukarı gider insanın hayatı. Özellikle hayat hakkında ve kendisi hakkında bir şey bilmiyorsa bir insan, iradesi de zayıfsa bu süreçlerin kontrolünü asla eline alamaz ve dalgalar nasıl gelirse hayatta da o yöne doğru savrulur. İyi zamanlar genellikle insan üzerinde çok büyük bir etki yaratmaz. Ama kötü süreçler, kötü zamanlar başlarsa işte burada insan bazı yol ayrımlarına gelecektir. Aslında bu olumsuz süreçlere olan bakış açısıyla ilgilidir. Olumsuz süreci tanımlayacak olursak bizim içgüdülerimize ters düşen, onlarla uyuşmayan veya onlar için bir tehdit olabilen her türlü süreci ele alabiliriz. Örneğin bir insan açısından yoksulluk veya az bir kazanç sahibi olmak onun açısından son derece olumsuz bir süreç olarak görülebilir. Hayatta kalma içgüdüsü için tehdittir yoksulluk.

Peki bu olumsuz sürecin insan üzerindeki etkisi ne olacaktır? İşte burada tamamen bir bakış açısı devreye girer. Kimi insan çalışıp çabalayıp bu süreçten çıkmaya çalışacaktır. Kendine olan bakış açısı veya hayatı olan bakış açısı çözüm odaklı ve anlamaya çalışmak üzerine olduğu için herhangi bir şekilde bir kaygı veya sıkıntılı bir durum geliştirmeyecektir kendi içinde. Mücadele etmeyi bırakmadıkça da bir şekilde belki de hayatında daha iyi bir noktaya gelecektir. Ama kimi insan için durum böyle değildir. Çözüm odaklı olmak yerine olumsuz sürecin yarattığı kaygı veya korku gibi duyguların esiri olan bir insan uzun zaman boyunca bu süreci yaşayabilir. Ve bu süreci yaşadıkça da kendi içinde kendi psikolojisi daha da fazla kötü duruma gelebilir.

Aslında psikoloji dediğimiz şeye baktığımız zaman da bir olayın bir insan üzerinde onun bakış açısına göre yarattığı bir etkiyi anlayabiliyoruz. Yani kimi olay insanda bir çözüm arayışını tetiklerken ve hiçbir etki yaratmazken başka bir insan üzerinde aynı olay çok daha olumsuz bir etki yaratabiliyor. Bitmeyen süreçlerin buradaki rolü ise insanın iradesini sınaması veya olumsuz sürecin çok daha derin yaralar bırakması durumudur. İlk örneğimizdeki çözüm odaklı insana gelecek olursak süreç uzadıkça bu çözüm odaklı insanın da iradesi zorlanmaya başlar. Tüm çabalarına rağmen bir türlü bitmeyen, geçmeyen durum onun sabrını ve iradesini sınar. Onun yapabileceği en iyi şey başladığı mücadeleye devam etmek olacaktır. Çünkü devam edilen mücadele zihni de meşgul edeceği için insanın kaygı ve korku gibi duyguların etkisine kapılmasını engelleyecektir. Ancak zaten kaygı ve korkunun etkisine kapılmış insanın durumuna baktığımız zaman durum çok daha kritiktir. Çünkü uzayan süreç bu kaygı ve korkunun kronik hale gelmesini ve daha derin yaralar açmasına sebep olacaktır. Bu yüzden bitmeyen süreçler çözüm odaklı olamayan, kaygı ve korku içerisinde olan insanların psikolojisi dediğimiz şeyi bozacaktır. Uzun süren olumsuz süreçler insanlar için son derece tehlikeli olabilmektedir.