Pençik oğlanı, Farsça “beşte bir” anlamındaki “pençüyek”ten Türkçeleşmiş bir deyimdi. Savaş ve akınlarda tutsak alınan her beş kişiden biri, vergi olarak dev lete veriliyor; bunlardan kızların, güzel ve yetenekli olanları, sara yın harem hazinesine ayrılıyor, diğerleri köle pazarlarında satılı yordu.

Erkek tutsaklar da “şirhor” (henüz bebe), “beççe” (3- 8 yaşın da), “gulâmçe” (8-12 yaşlarında), “gulâm” (buluğa ermiş), “sakallı” (yaşı geçkin), “pir” (ihtiyar) ola rak gruplandırılıyor; gulâmçe ve gulâmların sağlıklı olanları asker adaylığına ayrılıp diğerleri yine satılarak hazineye gelir sağlanı yordu.

Karamanoğulları, Aydıno ğulları beyliklerinde de uygula nan Pençik yasasını, Osmanlıla rın da 1360'lardan başlayarak benimsedikleri; “seçmece” tutsak gençlerden bir ordu kurmaya yö neldikleri anlaşılıyor.