Yöre, Dardanos ve Troia kentlerinden sonra, Lidya Krallığının eline geçer. Sonrasında Persler, Büyük İskender, Bergama Krallığı, Galatlar, Romalılar, Bizans, Selçuklular ve Osmanlının izleri mevcuttur.
İlimiz eski zamanlarda Hellespontos ve Dardanelles isimleri ile anılır.

İlin adı 19. yüzyılda Anadolu yakasındaki kalenin adı olan Kal'a-i Sultaniye'dir. Yörede çanak-çömlek yapım zanaatı çok gelişir ve kaleye Çanak Kalesi denmeye başlar.
Şehrin eski merkezi Biga iken Çanakkale Savaşı sonrası, merkez, Çanakkkale olarak kabul edilir.