Eski Türklerde dövme geleneği oldukça köklü ve anlam yüklüydü. Sadece süsleme amacıyla değil; korunma, aidiyet, güç ve kutsallık gibi anlamlar taşıyan bir ritüeldi. Eski Türklerde dövmenin yeri, anlamı ve kullanım biçimlerinin detaylarına şimdi beraber bakalım.

Dövmenin Kökeni ve Anlamı

• "Tamga" ya da "damga" olarak da adlandırılan bu işaretler, genellikle boylara veya ailelere ait sembollerdi. Dövme; bireyin hangi soydan geldiğini, hangi topluluğa ait olduğunu gösterebilirdi.
• Dövmeler aynı zamanda şamanik bir ritüel olarak görülürdü. Şamanlar ruhani güçler edindiklerine inandıkları sembolleri bedenlerine işlerdi.
• Bazı dövmeler ise muska gibi görülür, kötü ruhlara veya nazara karşı koruma sağladığı düşünülürdü.

Dövme Motifleri ve Sembolleri

• Hayvan sembolleri: Kurt, geyik, kartal, ejderha gibi hayvan motifleri, gücün, rehberliğin veya kutsallığın temsilcisi sayılırdı. Örneğin:
• Kurt: Göktürkler için kutsal sayılırdı; dövmesi soyun koruyucusunu simgelerdi.
• Kartal: Gökyüzüyle bağlantı ve yüksek bilinç anlamına gelirdi.
• Güneş ve Ay sembolleri: Evrenin döngüsünü, yaşamı ve kutsal zamanı simgelerdi.
• Tamgalar (damgalar): Her boyun kendine özgü bir tamgası vardı. Dövme bu damgalarla da yapılırdı.

Dövmenin Vücut Üzerindeki Yerinin Anlamı

• Yüz Dövmeleri: Bazı Orta Asya Türk boylarında özellikle kadınlar yüzlerine dövmeler yaptırırdı. Bu dövmeler kabile sembollerinden olabilir ya da evlilik, doğurganlık gibi temaları taşıyabilirdi.
• El ve Kol: Güç ve beceriyi simgelerdi. Savaşçıların kollarında güç ve zafer sembolleri yer alırdı.
• Göğüs ve Kalp Üzeri: Ruh ve niyetle ilgili olduğu için, bu bölgelere yapılan dövmeler koruma ya da adak niteliği taşırdı.
• Bacaklar ve Ayaklar: Yolculuk, seyahat veya kutsal yürüyüşleri simgelerdi.

Kimler Dövme Yaptırırdı?

• Savaşçılar: Güç, cesaret, zafer anısı ve düşmana korku salmak amacıyla.
• Şamanlar: Ruhani güçleri kanalize etmek, ruhlarla iletişim kurmak için.
• Kadınlar: Doğurganlık, kabile aidiyeti, koruma amacıyla.

Tarihi Kanıtlar ve İzler

• Çin kaynaklarında Göktürkler ve Uygurların dövme taşıdığına dair bilgiler yer alır.
• Pazırık Kurganı’nda (Sibirya, Altaylar) bulunan 2.400 yıllık mumyalanmış bedenlerde dövme izleri görülmüştür. En dikkat çekici olanı, bir savaşçının omzundaki grifon (aslan-kartal karışımı yaratık) dövmesidir.

Bu kadar eskiye dayandığını biliyor muydunuz?

Peki sizin dövmeniz var mı?