İnsanlar ilk olarak M.Ö. 400 yıllarında anatomik olarak incelemek üzere hayvanları kullanmışlardır. Deneylerde hayvanların kullanımı bilimsel olarak ilk kez Fransa'da 17. yüzyılda  başlamıştır.
Hayvanlara insancıl davranma yasası 1876 yılında İngiltere'de çıkarılmıştır.
1984'de Avrupa'da "Hayvan Deneyleri Etik Yasası" yayınlanmıştır. 
 

Bilimsel çalışmalarda gerçekten gerekiyorsa kullanılan hayvanlar; fare, sıçan, hamster, Gine domuzu, kedi, köpek, balık, tavşan ve maymundur.
Bu hayvanların  temin edildiği kayıtlı ve yasal üreticileri vardır.
Hayvan sağlığı ve refahı için çalışma yapılacaksa sokak ve barınakteki kedi ve köpekler de kullanılabiliyor.
 

Deneyi yapacak kişinin "Deney hayvanı kullanım sertifikası" olması şarttır. Yerel Etik Kurul tarafından eğitim ve sınavla verilir. Yaklaşık 40 saat teorik, 40 saat te pratik uygulamalı bir eğitimdir. Sınavda 100 üzerinde en az 70 almak gerekiyor
 

Deneyde zorunlu ise kullanılan hayvanın acı çekmesine izin verilmez. Deneyler genel veya lokal anestezi ile veya sakinleştiricilerle yapılır.
Deney şiddetine göre hafif, orta, şiddetli veya ölümcül deneylerde kullanılabilmektedir. Ölümcül deneyler genel anestezi altında yapılır.
Veteriner hekimlerin onayı doğrultusunda ilgili hayvan, sonra başka bir deneyde daha kullanılabilir.
Deneyin bitiminde veteriner hekim muayenesine göre düzelme olacaka iyileştirilir. Olmayacaksa  öldürülür. (Öldürülme şekli acı verilmeden gerçekleştirilir. Hayvan türlerine göre çeşitlidir. Ayrıntıya girilmeyecek.)
 

Ülkemizde bu konu ile ilgili Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu (HADMEK) vardır. Başlıca; Üretim, Eğitim, Denetleme ve İstatistik konularından sorumludur. Bu istatistiklere göre 2016 yılında ülkemizde 451.914  hayvan kullanılmış. 
 

Sonuç: Hayvan deneyleri, insanlar için mecburi bir basamak olarak görülüyor. Ancak fizyolojik yapılar birebir aynı olmadığı için yeni bir tıbbi ürün denenirken ilk denek daima insan olacaktır. 
*'Deney hayvanı' terimi yerine 'deneylerde zorunlu ise kullanılan hayvan' terimini kullanmayı tercih ediyorum.