Demir eksikliği, vücutta ihtiyaç duyulan demirin çeşitli nedenlerle karşılanamaması durumuna denir. Kandaki demir oranı düşük olduğu zaman alyuvar üretimi azalır ve sonuç olarak hücre, doku ve organlara taşınan oksijen miktarında azalma meydana gelir.

Dünyada en sık rastlanılan kansızlık türüdür. Kadınların %35’inde ve erkelerin %20’sinde ortaya çıkar. Önemli bir sağlık problemi olan demir eksikliği hamile kadınlarda oranı %50’ye çıkarır.

DEMİR EKSİKLİĞİ NEDEN OLUR?

Demir, vücut tarafından üretilemeyen bir mineraldir. Bu yüzden düzenli ve yeterli miktarda alınması gerekir. Demir eksikliği, eksik demir alımı ya da vücuttan demir kaybı nedeniyle ortaya çıkar. Demir eksikliğinin en önemli nedeni demir içeren besinlerin yeterli düzeyde tüketilmemesidir.

Nedenleri:

• Hamilelik
• Emzirme dönemi
• Sık aralıklarla doğum yapmak
• Büyüme çağı
• Ergenlik
• Yetersiz ve dengesiz beslenme
• Et, karaciğer, sakatat tüketilmemesi
• *Bitkisel gıdalarda yeterli miktarda demir bulunmasına rağmen, bulunan form vücutta zayıf şekilde değerlendirilebilir. Hayvansal kas yapısındaki miyoglobin ise çok kolay emilebilir demir içerir.
• Regl kanamalarının şiddetli olması
• Mide ülseri, hemoroid
• Aşırı egzersiz yapımı
• Mide asit salgısının yetersizliği
• Mide ya da onikiparmak bağırsağında ülserler olması
• Mide ya da ince bağırsağın bir kısmının operasyonla alınması
• Çay, kahve, kola gibi kafeinli içecekler yemeklerle birlikte tüketildiğinde demir emilimini önemli oranda engellemesi
• Vücuda alınan demirin, çölyak gibi hastalıklar nedeniyle bağırsaklar tarafından yeterli düzeyde emilim olmaması
• Emilimi bozan ilaçların kullanımı

DEMİR EKSİKLİĞİ NELERE YOL AÇAR?

Demir eksikliği, tedavi edilmediğinde çok daha önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Örneğin;

• Kalp rahatsızlıkları
• Hamilelikte sorunlar
• Bağışıklığın zayıflaması ve daha kolay hasta olma
• Huzursuz Bacak Sendromu
• Bebek ve çocuklarda gelişim ve zeka geriliği

DEMİR EKSİKLİĞİ TEDAVİSİ

Öncelikle hangi nedenden ortaya çıktığı tespit edilir. Demir eksikliğine neden olan sorunun ortadan kaldırılması tedavideki en önemli adımdır.

Eksiklik demirin gıda ile alımının çok düşük olmasına dayanıyorsa, etkilenen kişinin diyeti yeterli miktarda demir alacak şekilde ayarlanır. Kisinin demir açısından zengin kırmızı et, karaciğer, balık gibi gıdalar tüketmesi önerilir. Ayrıca hastaya yemeklerde çay, kahve gibi demir emilimini azaltan içeceklerden kaçınması önerilir.

Diyetteki değişiklik yeterli değilse ve kansızlık varsa hastanın demir ilacı ile tedavisi gerekebilir. Fakat demir ilaçlarının doktor kontrolü dışında kullanımı tehlikelidir. Fazla demir vücuttan atılmadığı için özellikle pankreas, karaciğer, kalp gibi organlarda ve gözlerde birikerek hasara neden olabilir.