Bazen çok dolu ve derinlemesine konuşanlara söylenen, bazen çok düşünenlere ‘’Sanki bana filozof.’’ diye takılan bu sıfat veya unvan aslında nedir biliyor musunuz? Filozof günümüzde artık yaygın şekilde kullanılan bir sözcük haline gelse de asıl anlamının çoğu zaman dışında kullanılıyor. Peki ne ola ki bu filozof?

Filozof en genel haliyle: Düşünce ve düşünce teorileriyle en başta kendisinin, sonrasında halkın ve tüm insanlığın ufkunu genişletmek için herhangi bir konuya yeni perspektiften bakan ve o perspektiften görülmesini sağlayan kişi demektir. Kelime kökeni olarak Yunancadaki ‘’philosoph (philosophos)’’ kelimesinden gelmektedir.

Daha basit haliyle filozof: Bilgiyi seven, bilginin peşinde koşan, kendisinde bilgi bulan veya felsefeyle uğraşan anlamına geliyor. Bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kez kullanan kişi Pisagor’dur. Dedim ya rivayet bu. Neden rivayet? Çünkü bu bilgi günümüzde bulunmayan Herakleides Pontikus’un bir eserinde varmış. Vallahi ben kitabın yalancısıyım.

En klasik anlamıyla filozof: Belirli yaşam tarzına sahip olan ve buna göre yaşayan, insanlık durumlarıyla ilgili varoluşsal soruları çözmek için teoriler üzerine söylemlerde bulunan veya yorum yapan birisi değildi. Klasik anlamda filozof; yukarıda bahsettiğim yaşam tarzının en zorlusuna kendini adamış kişi anlamına gelmekteydi.

Günümüzde ise filozof: Estetik, etik, epistomoloji, bilim felsefesi, mantık, metafizik, sosyal teori, siyaset felsefesi gibi konuların birden fazlasına katkıda bulunmuş entelektüel kişi anlamında kullanılıyor. Genç yaştaki arkadaşlarımız arasında düşüncesini körü körüne koruyanlar için ‘’Sanki bana filozof.’’ deyiminin kullanılması anlam olarak çok benzer olmasa da yerinde bir tespit olabiliyor bazen. Yukarıda adı geçen terimleri ilerleyen zamanlarda tek tek açıklayacağım aklınız kalmasın.

TDK’ye göre filozof:

• Felsefe ile uğraşan ve felsefenin gelişmesine katkıda bulunan kimse, felsefeci, feylesof
• Felsefe yapmaya meraklı olan kimse
• Sakin, kendi halinde yaşayan kimse

 

Anlamlarına geliyor. Biz TDK’nin yalancısıyız şimdiden bunu diyelim. Sonrasında ‘’Vay efendim, ben sakin yaşıyorum demek ki ben de filozofum.’’ falan demeyin bizlere.